مظنه چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

مظنه یک واژه عربی است و در در این زبان به معنای “گمان”، “احتمال” و یا “ظن” می‌باشد. اما مظنه در زبان فارسی به معنی بها و نرخ است و در فرهنگ معین به معنی «به دست آوردن قیمت و باخبر شدن از قیمت» است. این واژه در اصطلاح بازار طلا و ارز، به قیمت لحظه‌ای یک مثقال طلای 17 عیار گفته می‌شود. مظنه به طور مداوم در طول روز بر اساس عرضه و تقاضا در بازار طلا و ارز تغییر می‌کند.

منظور از مظنه طلا چیست؟

مظنه، مثقال واحد سنتی سنجش وزن است که معادل 4.6083 گرم طلای 17 عیار در بازار می‌باشد. عیار طلا نیز نشان‌دهنده‌ی میزان طلای خالص موجود در یک آلیاژ است. مظنه طلا در ایران و بسیاری از کشورهای اسلامی کاربرد دارد و از دوران باستان تا به امروز در تجارت طلا قابل استفاده بوده است. در ضمن، باید بدانید که این که عده‌ای تصور می‌کنند مظنه، واحد وزن طلا است که کاملاً اشتباه می‌باشد. مظنه را بر اساس طلای 17 عیار یا خلوص 705 قیمت‌دهی، می‌کنند. نکته مهم دیگری که از ذکر آن نباید غافل شویم، این است که برخی افراد برای قیمت دهی طلا، عبارت مظنه و قیمت یک مثقال طلا را به جای یکدیگر به کار می‌برند. اما وقتی که وارد دنیای سکه و بازار طلا شوید، اصطلاح مظنه بیشتر از اصطلاح مثقال طلا یا قیمت مثقال طلا به گوش می‌خورد و بیان آن هم راحت‌تر می‌شود.

آموزش بورس و بازارهای مالی در کاراموز با بهترین هزینه

اهمیت مظنه در خرید و فروش طلا

مظنه، قیمت لحظه‌ای کالای مدنظر شما را مشخص می‌کند. مظنه طلا به طور مداوم در طول روز بر اساس نوسانات قیمت طلا در بازار جهانی و نرخ ارز، توسط اتحادیه طلا و جواهر تعیین و به طلافروشان ابلاغ می‌شود. اما اطلاع از این موضوع از اهمیتی بالایی برخوردار و مزایای زیر را با خود به همراه دارد.

پایه قیمت‌گذاری

مظنه به عنوان مبنای قیمت‌گذاری طلا در معاملات روزانه بازار طلا عمل می‌کند. به این معنی که قیمت نهایی هر گرم طلا با توجه به مظنه روز و عیار طلای مورد نظر محاسبه می‌شود.

تسهیل معاملات

مظنه طلا، واحدی استاندارد برای داد و ستد طلا در بازار ایران است و به طلافروشان و مشتریان کمک می‌کند تا به طور شفاف و یکسان در مورد قیمت طلا مذاکره و توافق کنند.

محاسبه اجرت ساخت

طلافروشان برای ساخت مصنوعات طلا، علاوه بر قیمت طلای خام، مبلغی را به عنوان اجرت ساخت دریافت می‌کنند. اجرت ساخت نیز بر اساس مظنه طلا و عیار طلا محاسبه می‌شود.

ارزیابی سرمایه

مظنه طلا به عنوان معیاری برای سنجش ارزش دارایی‌های طلا، مانند سکه و شمش، به حساب می‌آید.

نحوه محاسبه مظنه در بازار طلا

مبنای مظنه، قیمت یک مثقال طلای 17 عیار با خلوص 705 است. اما در معاملات رسمی بازار مبنای محاسبات، قیمت یک گرم طلای 18 عیار (خلوص 750) می‌‌باشد که به آن طلای استاندارد هم گفته می‌شود. با این احتساب، طلا فروشان هنگام انجام معاملات، مظنه‌ی طلا را با استفاده از یک فرمول ریاضی به قیمت یک گرم طلای 18 عیار تبدیل می‌کنند. در ادامه این فرمول را به طور شفاف توضیح می‌دهیم.

قیمت یک گرم طلای 18 عیار = مظنه × عیار هجده × (عیار هفده/1) × (وزن یک مثقال/1)

در این فرمول، برای قسمت عیار هجده و عیار هفده، باید عدد خلوص این طلاها را جایگذاری کنید. در ابتدای نحوه محاسبه به این موضوع اشاره کردیم که عدد خلوص طلای 18 عیار 750 است و عدد خلوص طلای 17 عیار 705 است. بنابراین این فرمول به شکل زیر نمایش داده می‌شود.

قیمت یک گرم طلای 18 عیار = مظنه × 750 × (1/705) × (1/4.6083.4)

برای مثال؛ اگر قیمت مثقال طلای آب شده یا همان مظنه را 12,076,000 تومان در نظر گرفته شود، با استفاده از فرمول ذکر شده می‌توان مظنه را به گرم تبدیل کرد و قیمت یک گرم طلای 18 عیار بدست آورده می‌شود.

750 × (1/705) × (1/4.6083) × 12,076,000= 2,787,754

پس در صورتی که مظنه یا همان قیمت مثقال طلای آب شده 12,076,000 تومان باشد، قیمت یک گرم طلای 18 عیار 2,787,754 تومان می‌شود.

عدد طلایی در تبدیل مظنه به گرم

علاوه بر فرمول قبلی که برای محاسبه مظنه بازار در طلا ذکر کردیم، یک عدد طلایی هم برای محاسبه مظنه طلا وجود دارد. این عدد طلایی 4.33 می‌باشد و برای محاسبه طبق این روش کافیست مثقال یا همان مظنه را بر 4.33 تقسیم کنید تا قیمت یک گرم طلای 18 عیار حاصل شود. در مثال بالا، قیمت مثقال 12,076,000 تومان را لحاظ کردیم و با استفاده از فرمول، قیمت یک گرم طلا 18 عیار 2,787,754 تومان بدست آمد. اگر قرار باشد از این عدد استفاده شود، این فرمول به شکل زیر در می‌آید.

12,076,000 / 4.33 = 2,788,914

بسیاری از طلافروشان از این روش برای محاسبه مظنه به علت راحتی و تسریع در فرایند محاسباتی، استفاده می‌کنند.

مظنه خرید و فروش طلای آب شده

در بین انواع طلاهای قابل معامله در بازار، مظنه بیش از همه در معاملات طلای آب شده کاربرد دارد. به همین علت، بسیاری به جای مظنه از اصطلاح مثقال طلای آب شده هم استفاده می‌کنند و منظورشان همان مظنه طلا و قیمت یک مثقال طلای 17 عیار می‌باشد. طلای آب شده، طلای استفاده شده‌ای است که در آزمایشگاه‌ها ذوب و عیارسنجی می‌شوند و سپس به عنوان ماده اولیه طلا سازی دوباره وارد چرخه بازار طلا خواهند شد.
این نوع طلا شامل اجرت ساخت و مالیات نمی‌شود و نقد شوندگی این نوع از طلا در بازار بسیار بالا است.
به همین علت، بسیاری از افراد تمایل بالایی برای خرید طلای آب شده به عنوان پس انداز دارند. همچنین، برای تایید اصالت طلای آب شده، قطعات آن به آزمایشگاه‌های مخصوص فرستاده می‌شود تا در فرآیندی به نام ری گیری، عیارشان با دقت آزمایشگاهی مشخص شود.
در مرحله بعدی، یک رسید از سمت آزمایشگاه که نقش شناسنامه را دارد، صادر می‌شود و کد همین رسید بر روی طلای آب شده حک می‌شود که به آن انگ طلا گفته می‌شود.
طلای آب شده بدون انگ در بازار اعتباری ندارد و خریدی و فروشی برای آن در بازار انجام نمی‌شود.
مظنه در معاملات طلای آب شده بسیار حائز اهمیت است و قیمت قطعات آب شده با استفاده از فرمول‌هایی که در قسمت‌های قبل به آن اشاره نمودیم، محاسبه می‌گردد.

سوالات متداول

مظنه طلا چیست و چه کاربردی دارد؟

مظنه طلا به معنای قیمت یک مثقال طلای 17 عیار (معادل 70.5 درصد خلوص) در بازار است. مهم‌ترین کاربرد مظنه طلا، قیمت‌گذاری آن است. مظنه به عنوان مبنای قیمت طلا در معاملات مختلف، مانند خرید و فروش طلا، سکه و آب طلا به کار می‌رود.

فرمول محاسبه مظنه طلا چیست؟

قیمت یک گرم طلای 18 عیار = مظنه × عیار هجده × (عیار هفده/1) × (وزن یک مثقال/1)

قیمت مظنه معتبر را از کجا بگیریم؟

برای این منظور، می‌توانید از طریق تماس با اتحادیه طلا و جواهر و یا طلافروشان معتبر شهر خود نیز قیمت مظنه طلا را دریافت کنید. البته سایت‌های خبری معتبری نیز برای مظنه دقیق طلا وجود دارند که چک کردن آن‌ها هم خالی از لطف نیست.

عوامل تأثیرگذار بر قیمت مظنه طلا چیست؟

• قیمت طلا در بازار جهانی
• نرخ ارز
• عیار طلا
• هزینه‌های جانبی